Trzoda chlewna to jedna z najważniejszych gałęzi produkcji zwierzęcej w Polsce. Według danych GUS, w 2020 roku w naszym kraju było ponad 11 milionów świń, z czego około 7 milionów przeznaczonych do uboju. Hodowla świń wymaga jednak odpowiedniej wiedzy, umiejętności i infrastruktury, a także dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych i prawnych. W tym artykule przedstawimy podstawowe pojęcia i formy produkcji trzody chlewnej, ze szczególnym uwzględnieniem tuczu kontraktowego.
Świnia to zwierzę należące do rzędu parzystokopytnych, rodziny świniowatych i gatunku świni domowej. Świnie są udomowionymi potomkami dzików, które zostały wyhodowane przez człowieka około 10 tysięcy lat temu. Świnie są zwierzętami wszystkożernymi, o dużej zdolności adaptacyjnej i wysokiej płodności. Świnie są hodowane głównie dla mięsa, ale także dla skóry, włosia, tłuszczu i innych produktów ubocznych.
W zależności od wieku, masy ciała i przeznaczenia, wyróżnia się następujące grupy produkcyjne świń:
• Prosięta – to młode świnie, które są karmione mlekiem matki lub sztucznym zamiennikiem. Prosięta są odłączane od maciory po około 28 dniach życia, kiedy osiągają masę około 6-8 kg. Prosięta są następnie sprzedawane lub przenoszone do chowu odchowowego.
• Warchlaki – to świnie, które są karmione mieszankami pełnoporcjowymi, przeznaczonymi do intensywnego wzrostu i rozwoju. Warchlaki są hodowane od około 8 do 30 kg masy ciała, przez okres około 10-12 tygodni. Warchlaki są następnie sprzedawane lub przenoszone do chowu tucznego.
• Tuczniki – to świnie, które są karmione mieszankami o wysokiej wartości energetycznej i białkowej, przeznaczonymi do optymalnego przyrostu masy mięśniowej i tłuszczowej. Tuczniki są hodowane od około 30 do 120 kg masy ciała, przez okres około 16-20 tygodni. Tuczniki są następnie sprzedawane do uboju lub przenoszone do chowu reprodukcyjnego.
• Lochy – to samice świń, które są przeznaczone do rozrodu. Lochy są dobierane pod względem cech genetycznych, zdrowotnych i produkcyjnych. Lochy są kryte przez knury lub sztucznie unasienniane. Lochy rodzą średnio 10-12 prosiąt na miot, dwa razy w roku. Lochy są utrzymywane przez około 4-5 lat, po czym są sprzedawane do uboju lub przenoszone do chowu tucznego.
• Knury – to samce świń, które są przeznaczone do rozrodu. Knury są dobierane pod względem cech genetycznych, zdrowotnych i produkcyjnych. Knury są używane do naturalnego krycia loch lub pobierania nasienia do sztucznego unasienniania. Knury są utrzymywane przez około 3-4 lata, po czym są sprzedawane do uboju lub przenoszone do chowu tucznego.
Hodowla świń może być prowadzona w różnych formach, w zależności od stopnia zaangażowania i ryzyka rolnika. Jedną z najpopularniejszych form jest tucz kontraktowy, który polega na współpracy rolnika z integratorem. Integrator to firma, która dostarcza rolnikowi warchlaki, paszę, leki, opiekę weterynaryjną i zootechniczną, a także odbiera tuczniki po zakończeniu tuczu. Rolnik natomiast zapewnia obiekty, robociznę, media i utylizację odchodów. Cena odkupu tuczników jest ustalana na podstawie kosztów produkcji, stawki bazowej i premii za dobre wyniki produkcyjne. Tucz kontraktowy ma wiele zalet, takich jak:
• Stabilność przychodów i ograniczenie ryzyka rynkowego
• Gwarancja jakości i bezpieczeństwa żywności
• Dostęp do nowoczesnej technologii i wiedzy fachowej
• Możliwość uzyskania dodatkowych premii za rozwój i modernizację gospodarstwa
• Możliwość skupienia się na innych działaniach rolniczych lub pozarolniczych
Tucze kontraktowe jest to więc atrakcyjna forma produkcji trzody chlewnej, która pozwala na rozwój gospodarstwa i poprawę dochodów rolnika. Aby skorzystać z tej formy współpracy, należy spełnić pewne wymagania, takie jak:
• Posiadanie odpowiednich obiektów i wyposażenia do chowu świń
• Przestrzeganie zasad dobrostanu, higieny i bioasekuracji zwierząt
• Przestrzeganie zasad żywienia, profilaktyki i leczenia zwierząt
• Przestrzeganie zasad ewidencji, dokumentacji i raportowania produkcji
• Przestrzeganie zasad współpracy z integratorem i podmiotami kontrolnymi
Artykuł powstał przy współpracy z firmą hejla.pl